adaptogeny,doping

Część 1: Jeśli dopingi to tylko forma najczystsza – Eleuterokok kolczasty

Eleuterokok kolczasty (Eleutherococcus senticosus) jest gatunkiem roślinnym należącym do rodziny araliowatych (Araliaceae). Jest to drobny, ciernisty krzew, którego obszar występowania obejmuje rejon Władywostoku i Chabarowska w Rosji, południowo-wschodnie Chiny, Sachalin, Japonię i część Korei [1]. Roślina ta należy do roślin adaptogennych. Adaptogeny są klasą regulatorów metabolicznych (roślin pochodzenia naturalnego), które zwiększają zdolność organizmu do adaptacji czynników środowiskowych i unikania uszkodzeń ciała. Właściwości tych roślin dają możliwość wykorzystania ich w celu zwiększenia wydajności w sytuacjach stresu psychicznego i fizycznego, a tym samym mogą pozytywnie wpłynąć na wyniki sportowe. Substancję czynną tej rośliny stanowią złożone grupy eleuterozydów, które znajdują się głównie w kłączu oraz w korzeniu. Eleuterokok jest bogaty w fitosterole. Roślina ta posiada właściwości: immunostymulujące, przeciwzapalne, przeciwrodnikowe i odtruwające. Główne jej działanie to między innymi:

  • regulacja przemiany tłuszczów i zapobieganie stłuszczeniu serca, wątroby i nerek.
  • wspomaganie procesów zapamiętywania i uczenia się,
  • pobudzenie centralnego ośrodka nerwowego,
  • minimalizacja zmęczenia,
  • usuwanie stresu wywołanego leczeniem sterydami,
  • zmniejszenie senność,
  • zwalczanie lęków i depresji,
  • obniżanie poziom cukru we krwi i podwyższonego ciśnienie krwi,
  • ochrona serce i wątroby przed czynnikami toksycznymi oraz stresowymi,
  • zwiększanie wydolność fizycznej i psychicznej,
  • poprawa ogólnego stanu zdrowia pacjentów z nowotworami poddawanych radioterapii bądź chemioterapii,
  • aktywność estrogenna i gonadotropowa,
  • wzmacnianie układu naczyniowo-sercowego,
  • zwiększanie odporność organizmu na niekorzystne czynniki środowiskowe, zwiększając jego tolerancję [2].

Ciekawe są wyniki publikacji [5], w której przedstawione zostały wyniki badań przeprowadzonych na grupie studentów trenujących rekreacyjnie. Badanie trwało przez okres ośmiu tygodni. Jedna grupa suplementowała eleuterokok kolczasty, a druga grupa przyjmowała placebo. W wyniku badań stwierdzono, że roślina ta poprawia wytrzymałość oraz funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego oraz pozytywnie zmienia  funkcje metaboliczne. Po okresie ośmiu tygodni parametry takie jak: wydolność tlenowa, maksymalna częstotliwość akcji serca (MHR – ang. maximum heart rate), subiektywne odczucie wysiłku włożonego w ćwiczenie RPE (ang.rating perceived exertio), zostały poprawione względem grupy placebo. Jeżeli chodzi o parametry krwi, które podlegały badaniu (GOT, GPT, BUN i kreatyna) nie zauważono znaczących różnic.

Co więcej, w publikacjach zostało udokumentowane, że Eleutherococcus senticosus ma pozytywne działanie na sportowców wykonujących ćwiczenia wytrzymałościowe [3,4]. Przeprowadzane zostały również badania na szczurach i myszach, którym suplementowano eleuterokok kolczasty. Kimura i Sumiyosh sprawdzili jak wpływa suplemantacja roślinny na szczury, które poddawane były treningowi pływackiemu. Wykazali w swoich badaniach, że roślina wydłużyła dystans, który mogły przepłynąć szczury. Zasugerowali, że eleuterokok kolczasty powoduje, że zmęczenie występuję później podczas wykonywanego wysiłku, zmniejszając czas regeneracji komórek NK (ang. natural killer – naturalni zabójcy, których głównymi zadaniami jest uczestnictwo we wczesnych fazach odpowiedzi nieswoistej oraz nadzorze immunologicznym) oraz hamuje wzrost kortyzolu, wywołanego stresem. Kolejne badanie, tym razem, na myszach przeprowadził Huang i inni. Wyniki tego testu sugerują, że suplementacja eleuterokoku kolczastego może złagodzić psychiczne i fizyczne zmęczenie. Ponadto wykazali, że roślina wpływa na obniżenie poziomu trójglicerydów, a więc wykorzystania tłuszczu jako źródła energii, a także opóźnia nagromadzenie azotu mocznikowego we krwi (BUN) i zwiększa dehydrogenazę mleczanową (LDH), co powoduje zmniejszenie gromadzenia się kwasu mlekowego w mięśniach [6].

Na koniec warto wspomnieć, że stosowanie eleuterokoku kolczastego nie zostało zakazane przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski (The International Olympic Committee) i Światową Agencję Antydopingową (World Anti-Doping Agency).

Eleuterokok kolczasty na rynku dostępny jest w postaci herbat, suszu, proszku, tabletek oraz wyciągów. Trzeba jednak pamiętać, że preparaty dostępne na rynku znacznie różnią się jakością i standaryzacją ekstraktu na zawartość składników czynnych. Wybieranie preparatów ze sprawdzonych źródeł to podstawa przy przyjmowaniu suplementów.

 

Literatura:

  1. https://npgsweb.arsgrin.gov/gringlobal/taxon/taxonomysearch.aspx?language=en
  2. Dąbrowska-Bernstein B., Moskalik M., Wydro D., Adaptogeny korygujące reakcję organizmu na stres i zaburzenia homeostazy – pomocą w prewencji chorób cywilizacyjnych Adaptogens correcting body’s response to stress and the disruption of homeostasis – helpful in the prevention of lifestyle diseases.
  3. Asano, K.T., Miyashi, T.M., Matsuzaka, A., Muramatsu, S. and Kuboyama, M. Effect of Eleutherococcus senticosus extract on human physical working capacity. Plant Med. 3: 175-177, 1986.
  4. Szolomicki, J., Samochowiec, L., Wojcicki, J., Drozdzik, M. and Szolomicki, S. The influence of active components of Eleutherococcus senticosus on cellular defence and physical fitness in man. Res. 14: 30-35, 2000.

Mogą Ci się również spodobać...

2 komentarze

  1. Wiola says:

    Bardzo interesujący artykuł:)Wpływ rośliny na zdrowie- zbawienny. Dodajmy do tego motywację do działania i sukces gotowy. Jaki preparat byłby najlepszy? Może ktoś coś poleci?

  2. […] Żeńszeń syberyjski […]

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *